Een MDT-project opzetten

Sluit je aan bij het MDT-netwerk! Op deze pagina lees je alles over het opzetten van een MDT-project.

Wat is MDT?

Maatschappelijke diensttijd (MDT) is een programma van het ministerie van OCW, in samenwerking met jongeren, maatschappelijke organisaties, scholen, gemeenten en andere ministeries. Tijdens dit programma kiezen jongeren - tussen de 12 en 30 jaar - ervoor hun talenten te ontwikkelen, mensen te ontmoeten buiten hun eigen leefwereld en tegelijkertijd iets te doen voor een ander en/of de samenleving.

De drie pijlers van MDT:

1.

Talentontwikkeling

Het ontdekken en ontwikkelen van je talenten, vaardigheden en houding ten opzichte van jezelf en de ander.

Talentontwikkeling betreft onder andere:

  • Persoonlijke ontwikkeling
  • De ontwikkeling van vaardigheden
  • Professionele ontwikkeling
  • Ontwikkelen van toekomstperspectief

Belangrijke randvoorwaarden hierbij zijn:

  • Het intentioneel faciliteren van een stimulerende omgeving. Dit wordt gedaan door hier actief op te anticiperen in het ontwerpen van het MDT-traject, de activiteiten en begeleiding,
  • De jongere eigenaarschap geven in diens reis van persoonlijke ontwikkeling. Hierbij is het belangrijk dat:
    - De jongere de ruimte krijgt om zelf aan te geven wat hij/zij graag zou willen leren of ontwikkelen.
    - Dat er met de jongere samen gekeken wordt naar wat er nodig is aan activiteiten en begeleiding om dat te realiseren.
  • De jongere erkenning geven in de doorgemaakte ontwikkeling, bijv. doordat de ontwikkeling gezien wordt door de buitenwereld en de jongere daar waardering voor krijgt. De jongere wordt hierdoor bevestigd en erkend in de doorgemaakte ontwikkeling. Dit kan een positieve invloed hebben op het zelfbeeld en motivatie van de jongere.
2.

Betekenisvolle ontmoetingen

Jongeren ontmoeten mensen buiten hun eigen leefwereld.

Onder ‘ontmoeting’ wordt door MDT verstaan ‘betekenisvolle ontmoetingen’, waarbij twee vormen worden onderscheiden:

  1. Iemand ontmoeten van buiten de eigen leefwereld.
  2. Iemand die je al kent op een nieuwe manier ontmoeten ‘buiten’ de eigen leefwereld in een andere context of situatie.

Belangrijke randvoorwaarden hierbij zijn:

  • Het intentioneel faciliteren van deze ontmoetingen. Dit wordt gedaan door actief te anticiperen in het ontwerpen van het MDT-traject, de activiteiten en begeleiding.
  • Het faciliteren en/of begeleiden van het reflecteren op de ontmoetingen met de jongeren. Dit maakt de ontmoetingen betekenisvol.
3.

Iets doen voor een ander en/of de samenleving

Het doen van vrijwillige activiteiten voor individuen of de samenleving als geheel.

Het doel is om de jongeren maatschappelijk te activeren en hen te laten ervaren dat zij een positieve impact kunnen hebben op een ander en/of de samenleving. Door de jongeren een positieve (eerste) ervaring te geven met vrijwillige inzet vergroot MDT de kans dat jongeren zich in de toekomst maatschappelijk actief zullen (blijven) inzetten voor de samenleving.

Belangrijke randvoorwaarden hierbij zijn:

  • Het intentioneel faciliteren dat jongeren maatschappelijk actief zijn en impact hebben met dat wat zij doen voor een ander en/of de samenleving. Dit wordt gedaan door hier actief op te anticiperen in het ontwerpen van het MDT-traject, de activiteiten en begeleiding.
  • Het intentioneel stimuleren van een positieve ervaring voor jongeren. Hiervoor zijn drie werkzame elementen belangrijk:
    - De activiteiten laten aansluiten op de behoeften en interesses van de jongeren.
    - De jongeren ervaren waardering voor wat zij hebben gedaan.
    - Het bieden van begeleiding die bij de jongeren uitnodigt tot reflectie op de impact die de jongeren hebben gemaakt. Dit heeft een positieve invloed op de kans dat jongeren zich in de toekomst vaker vrijwillig zullen inzetten.
  • Inzetten op het creëren van bewustzijn bij jongeren van de impact die zij hebben met hun vrijwillige activiteiten. De jongeren moeten de link kunnen zien tussen het ‘iets doen’ en de effecten/gevolgen die dat heeft. Daardoor hebben jongeren namelijk het gevoel dat ze van betekenis zijn. Als jongeren indirect iets doen voor een ander en/of de samenleving, is het extra van belang dat de link tussen het ‘iets doen’ en de effecten gelegd wordt, omdat het bij deze vorm van ‘iets doen’ voor de jongeren moeilijker kan zijn om die link zelf te zien.

Handige documenten over de pijlers vind je in de toolkit. Hier staat een korte versie over de pijlers en een uitgebreidere uitleg.

Het MDT-traject

Jongeren kiezen zelf welke MDT het beste bij hun behoeften en interesses past. Meestal volgen ze hun MDT-traject bij een lokale maatschappelijke organisatie. 

De varianten
Er zijn vijf soorten MDT-trajecten. Die variëren in duur, intensiteit van de begeleiding en ureninzet.

  • MDT-basis (minimaal 80 uur, maximaal 6 maanden)
  • MDT-extra (minimaal 80 uur, maximaal 6 maanden, waarbij de doelgroep intensieve begeleiding vergt)
  • MDT-plus (minimaal 200 uur, maximaal 6 maanden)
  • MDT-intensief (minimaal 320 uur, maximaal 6 maanden)
  • MDT-kort (30 tot 50 uur, maximaal 4 maanden): deze variant is experimenteel. Er wordt nog onderzocht of MDT-kort wordt toegevoegd aan het palet van MDT-varianten.

Ervaringen van deelnemers

‘Dankzij MDT zijn mijn communicatieve vaardigheden verbeterd.’
- Noor (21) deed een MDT-traject bij Music Moves
‘Ik heb echt de tijd van mijn leven gehad en maak nog steeds gebruik van de dingen die ik tijdens mijn MDT heb geleerd.'
- Ali (22) deed een MDT-traject bij IMCoach

Het MDT-traject in zes fasen

Het traject van de jongere bestaat uit een intake, begeleiding, activiteiten, beloning en waardering en een afronding met ruimte voor evaluatie. Hieronder vind je een toelichting op de fasen en tips voor de uitvoering.

Stap 1: werving

Je start met het enthousiasmeren en mobiliseren van jongeren om mee te doen: een klus die vraagt om een substantiële tijdsinvestering. Houd daar rekening mee in je begroting en planning. 

Een aantal tips: 

  • Sluit je aan bij relevante vindplaatsen: scholen, jongerenorganisaties, cultuurclubs, sportclubs en jongerencoaches. 
  • Maak gebruik van sociale media zoals TikTok en Instagram.
  • Ken je jongeren die al hebben meegedaan aan MDT? Zet hen in als ambassadeur! 
  • Wees heel concreet in je communicatie: hoe ziet het traject eruit? Wat zijn de ontwikkelmogelijkheden? Welke begeleiding krijgen ze? Hoeveel tijd kost het?

Stap 2: intake

Met MDT kunnen jongeren werken aan hun toekomst. Om het MDT-traject aan te sluiten bij hun interesses en behoeften, is een goed intakegesprek essentieel. Vraag tijdens de intake naar hun motivatie om mee te doen, de tijd die zij kunnen vrijmaken voor MDT en wat hun specifieke wensen zijn. Maak de verwachtingen helder! 

Stap 3: activiteiten

Tijdens de uitvoeringsfase krijgen de deelnemers trainingen en gaan ze aan de slag met vrijwillige activiteiten. Hiermee ontwikkelen zij hun talenten, ontmoeten ze nieuwe mensen en doen ze iets voor een ander.

Bij de trainingen kun je denken aan workshops over thema’s zoals leiderschap, communicatie, samenwerken of jezelf presenteren. Zorg dat de trainingen aansluiten bij de vaardigheden die de deelnemers willen ontwikkelen. De vrijwillige activiteiten kunnen variëren van sport- en spelactiviteiten organiseren voor kinderen tot het opzetten van een campagne tegen pesten. 

Stap 4: begeleiding en training

Het is belangrijk dat deelnemers tijdens hun MDT-traject persoonlijk begeleid worden, zodat er voldoende aandacht is voor hun persoonlijke ontwikkeling. Deelnemers vinden het prettig om een vast, laagdrempelig aanspreekpunt te hebben. Let erop dat je de deelnemers niet overvraagt. 

Stap 5: waardering en beloning

Waardering is een belangrijk onderdeel van ieder MDT-traject. Je kunt dit bijvoorbeeld organiseren in de vorm van een feestelijke afsluiting of vrijwilligersvergoeding. Bedenk iets wat bij de behoeften van de deelnemers aansluit. 

Stap 6: afsluiting en reflectie

Zorg dat je het MDT-traject afsluit met een gesprek met de deelnemers. Dat is belangrijk voor henzelf én voor jou als organisatie. Hoe hebben de jongeren het traject ervaren? Wat hebben zij geleerd? Welke feedback hebben zij? Is er behoefte aan een vervolg?

Belangrijke uitgangspunten van MDT

#1 Jongerenparticipatie 
Het is belangrijk dat jongeren niet alleen meedoen met MDT, maar ook betrokken zijn bij het opzetten en uitvoeren van een MDT-project. Jongeren weten als geen ander hoe je hun leeftijdsgenoten enthousiasmeert en wat belangrijk is bij MDT. Denk in de voorbereiding dus na over hoe je jongeren kunt betrekken als sparringpartner. Om dit structureel te borgen binnen jouw organisatie kun je een jongerenpanel opzetten of jongerenambassadeurs creëren.  

Meer over jongerenparticipatie
Lees hier ervaringen vanuit het onderwijs en maatschappelijke organisaties

#2 Expertise en samenwerking
Expertise en samenwerking zijn essentieel om jouw MDT-project succesvol te maken. Want hoe werf je jongeren? Hoe zorg je ervoor dat het MDT-traject aansluit bij hun behoeften? En hoe zorg je voor een juiste praktijklocatie en passende begeleiding? Bij de meeste MDT-projecten werken veel organisaties met elkaar samen: scholen, gemeenten, welzijnsorganisaties, jongerenwerk en sportclubs.

Betrek partners die… 

  • Een actief jongerennetwerk hebben: scholen, sportclubs, jongerenwerkers, welzijnsorgansiaties of gemeenten;
  • Expertise hebben op het gebied van jongerencommunicatie en -werving en weten hoe aan te sluiten bij de leefwereld van jongeren;
  • Een gestructureerd intakeproces voor potentiële deelnemers kunnen creëren; 
  • Weten hoe je deelnemers moet begeleiden;
  • Talentontwikkeling bij jongeren kunnen stimuleren;
  • Ervaring hebben met het coördineren van een project.

Tips voor de samenwerking:

  • Betrek jongeren bij het opzetten en uitvoeren van het MDT-project;
  • Zorg ervoor dat jongeren één aanspreekpunt hebben en dat de verwachtingen helder met hen worden afgestemd;
  • Werk je samen met meerdere organisaties? Stem de rollen goed af en spreek de verwachtingen uit naar elkaar;
  • Vraag bestaande MDT-organisaties om advies! 

Regionale samenwerking

In heel Nederland willen we een passend MDT-aanbod bieden dat aansluit bij de behoeften van jongeren. Samen werken we aan een landelijk dekkend netwerk van MDT-organisaties. We doen dat in 19 regionale samenwerkingsverbanden (RSV’s), van Friesland tot Zeeland.

Meer over regionale samenwerking

MDT-certificaat

Na het afronden van hun MDT-traject, ontvangen alle jongeren een MDT-certificaat. Het MDT-certificaat is een erkenning van de inspanningen die de jongere tijdens zijn MDT-traject heeft verricht en de resultaten die de jongere heeft geboekt.

Meer over het MDT-certificaat

MDT-prooflabel

Met het MDT-prooflabel willen we jongeren de garantie geven dat hun MDT-reis voldoet aan de kwaliteit die wij voor ogen hebben. Samen met jongeren, MDT-projectleiders, het MDT-team en een afvaardiging uit het MDT-netwerk zijn heldere normen opgesteld waaraan MDT-projectorganisaties in de praktijk worden getoetst. Dit onafhankelijke oordeel geeft je een waardevol inzicht in het functioneren van je project en handvatten om je organisatie verder te ontwikkelen.

Meer over het MDT-prooflabel

MDT-onderzoek

MDT weet zich sterk van andere programma’s te onderscheiden door onder andere de rol van onderzoek. We dagen onszelf uit om continu te leren en te verbeteren, zodat we jongeren met elkaar de beste versie van MDT bieden. In de toolkit onder het kopje 'MDT-onderzoek' vind je handige uitleg over MDT-onderzoek, zoals een tijdlijn, algemene informatie en technische uitleg. Ook vind je hier onderzoeksrapportages van vorige jaren die je terug kunt lezen.

Bekijk de toolkit

Subsidie aanvragen

Wil jij direct subsidie aanvragen? Bekijk de mogelijkheden via de button hieronder:

Vraag subsidie aan

Meer weten?

Wil je weten wat MDT voor jou kan betekenen? Kijk dan bij:

Antwoorden op de meest gestelde vragen rondom MDT subsidies vind je hier.

Er is een oude browser gedetecteerd.
Helaas wordt deze website hierbij niet ondersteund. Upgrade naar een nieuwe versie van Microsoft Edge, Google Chrome of Mozilla Firefox om de website te bezoeken.